Topic: Review "Thiện thắng ác"
0. https://mp.weixin.qq.com/s/JnCoP45QCcjoifttSc0hCA
1.
Tối qua, tôi đứng trên Trường Thành xem một bộ phim ngoài trời. Phim đó có tên
"Thiện thắng ác", đạo diễn là Khương Văn. Tất nhiên là chỉ có Khương
Văn mới có thể khiến hàng trăm con người vượt hơn 130 cây số để xem ngoài trời
một bộ phim. Và cũng chỉ có Khương Văn mới khiến người ta chờ như chờ một chuyện
mấy trăm năm mới xảy ra, dù phim ổng về đề tài gì.
Tôi
luôn nghĩ, phim nào của Khương Văn cũng mang sắc thái kỳ ảo, đồng thoại. Ổng
trong phim mãi mãi là thằng bé con mãi mãi không lớn lên, mãi mãi dùng đôi mắt
của thằng bé con để tìm hiểu thế giới, mãi mãi dựa theo ý mình, làm xằng làm bậy
trong thế giới trưởng thành. Giống như lễ ra mắt lần này. Bây giờ đang mùa mưa ở
Bắc Kinh. Biết đâu trời sẽ mưa trong 137 phút chiếu phim, ai biết nếu trời mưa có
người nào chịu ngồi trong mưa để coi phim hay không. Ấy thế mà phim cứ tằng tằng
mà chiếu. Ngàn vạn tinh tú lấp lánh trên mà trời xanh đen. Tấm màn chiếu phim
treo trên Trường Thành. Đủ loại côn trùng bị ánh sáng hấp dẫn, bay nhảy tán loạn
trong cột sáng, để lại những bóng đen trên màn hình. Cứ ngỡ đang về tới đầu thập
niên 1980, ngồi trong rạp chiếu lộ thiên. Nhưng giờ đã là 2018 rồi.
"Thiện
thắng ác" cải biên từ tiểu thuyết "Hiệp ẩn" của Trương Bắc Hải.
Hồi nghe nói Khương Văn sắp đưa tiểu thuyết này lên phim, tôi đã đặc biệt tìm đọc.
Thẩm hết rồi mà hoang mang, không tưởng tượng được Khương Văn đưa lên phim thế
nào đây? "Hiệp ẩn" chứa hoài niệm vô hạn của Trương Bắc Hải với Bắc
Bình xưa, một Bắc Bình sẽ không bao giờ quay trở lại mà Trương Bắc Hải muốn
rong ruổi từng ngõ ngách trong cuốn tiểu thuyết của mình. Nhưng không phải ai
cũng thấy hứng thú với cuộc sống Bắc Bình xưa, đúng không? Vấn đề không chịu nổi
nhất của tiểu thuyết này chính là nhân vật chính, nữ nhìn thấy gã là yêu thương
nhung nhớ, nam vì gã máu chảy đầu rơi. Rốt cuộc sao lại có gã kỳ quặc này đây?
Có
người trấn an, Khương Văn chắc chắn sẽ có cách của ổng, có khi thứ ổng nhìn thấy
trong quyển sách này chưa chắc đã là câu chuyện mà là một thứ gì đó khiến ổng cảm
động chẳng hạn. Tôi nghĩ, chắc cũng đúng. Dù sao thì Khương Văn là Khương Văn,
chỉ Khương Văn mới có thể chế tạo ra cảnh tượng một nhóm cô gái vừa nhào bột vừa
múa ba lê - một cảnh khiến nhiều khán giả không hiểu tại sao lại rơi lệ. Đối với
ổng, đó chỉ là một cảnh trong một bộ phim. Đối với các đạo diễn khác, chỉ cần một
cảnh đó cũng đủ để họ kéo thành một bộ phim, chỉ để diễn tả thanh xuân vùn vụt
trôi của những cô gái văn công nhỏ yếu.
Phim
chiếu rồi. Nhìn thấy Bành Vu Yến khỏa thân và cơ bụng 8 múi trên cơ thể khỏa
thân đó, tôi rốt cuộc cũng hiểu: À, hóa ra Khương Văn muốn là thế này.
"Thiện
thắng ác" không mấy liên quan đến "Hiệp ẩn". Phim điện ảnh kể về
một con người khác, một câu chuyện khác. "Báo thù" thì còn đấy, nhưng
chủ đề võ sư với thù nhà hận nước đã chuyển thành nữ tính là ánh sáng dẫn lối
cho nam tính tiến về phía trước, tự do giải phóng tâm hồn. Chính Khương Văn
cũng phát biểu trước khi mở màn, tác phẩm của ổng luôn luôn ca ngợi phụ nữ, tôn
phụ nữ là nữ thần. Mấy phim dành cho trai thẳng ngày xưa của ổng thì thứ lỗi là
tôi không thấy được cái này, nhưng "Thiện thắng ác" thì chuẩn luôn rồi.
Cả phim nhiệt tình ca ngợi phụ nữ. Các nàng là ngọn lửa cuộc sống, là ánh sáng
linh hồn cho chàng thanh niên thuần phác. Siêu nhiều cảnh mà khuôn mặt của Chu
Vận được quay từ góc thấp, chiếm hết cả màn ảnh, như nữ thần từ bi phủ trí tuệ
xuống nhân gian, thú thực, tôi xem mà ngượng: Chưa thấy ai yêu vợ mình đến thế
này.
Mà
phải xem phim lâu lâu mới hiểu, mới ngấm được ý trào phúng giới đực trong phim.
Các vị đàn ông trong phim đều không hoàn hảo, ông thì truy cầu danh lợi, ông
thì thỏa mãn hư vinh tài cao, quen biết nhau mà chỉ biết tính toán, cân nhắc,
giết chết nhau. Các ông sống dưới lớp mặt nạ dối trá, lại muốn thao túng đời và
người. Trong khi đó, tất cả những cô gái của phim đều có chính kiến, có dũng
khí, có trách nhiệm, sống chân thực, không lừa dối chính mình. Vô luận kết cục
ra sao, các nàng trong phim đều bình tĩnh, sáng suốt chấp nhận, đáng yêu hơn lũ
đực rựa kia rất nhiều. Trong thế giới rách rưới của đám đàn ông, phụ nữ là màu
sắc duy nhất, là người hướng lối tinh thần thật sự.
Đương
nhiên, rất nhiều người sẽ không quan tâm vấn đề này. Họ sẽ chỉ hỏi: Kết luận đi
ông, hay hay không hay? Tôi trả lời: À!
Mấy
năm gần đây, phim của Khương Văn cứ bấp bênh dập dềnh. Ổng tự sướng chán chê một
bộ, rồi mới làm một bộ khác cho khán giả sướng cùng. Nếu lấy "Mặt trời vẫn
mọc (2001)" - truy cầu nghệ thuật của Khương Văn - làm thang điểm 1,
"Nhượng tử đạn phi (2010)" - khán giả ơi vui cùng Khương Văn nhé -
làm thang điểm 10, thì "Thiện thắng ác" cũng được tầm 7 điểm. Phim
không mang tính thương mại, không có khí chất cuồng hoan, ân oán rõ ràng như
"Nhượng tử đạn phi", nhưng Khương Văn đã nhét rất nhiều thẩm mỹ điện ảnh
của ổng vào đó. Bắc Bình ngập tuyết hay nóc nhà thành thị, ổng có thị giác đặc
biệt của chính ổng. Phim cũng chẳng có những hình ảnh nghệ thuật duyên dáng mà ẩn
dụ phức tạp như "Mặt trời vẫn mọc". "Thiện thắng ác" kể một
câu chuyện hoàn chỉnh, báo thù có, đánh nhau có, truy sát có, âm mưu có, thiện
ác đối lập, chất hài chế giễu, không thiếu các yếu tố của phim thương mại, vẫn
đầy vết chân của Khương Văn, và cũng chỉ có ổng mới làm được bộ phim như vậy.
Cá
nhân tôi cảm thấy, tiếc nuối lớn nhất của "Thiện thắng ác" là không
giữ được ưu điểm duy nhất của tiểu thuyết: các nguyên tắc đạo đức mà tất cả võ
sư đều chấp hành. Họ sống trên đời không dựa dẫm vào quyền cước vũ khí, mà là
nguyên tắc đạo đức thanh bạch nội tâm. Nhưng thời loạn, chân lý của con người
là tồn tại, cái gì có thể phá đều phá, kể cả các nguyên tắc. Một võ sư phải đi
con đường nào, phải đối mặt với thế giới loạn lạc thế nào, đây là điểm đẹp nhất
của "Hiệp ẩn". Tiểu thuyết nói cho chúng ta biết, dù thời thế đảo
điên đến đâu, nhưng các võ sư vẫn luôn kiên trì thực hiện các nguyên tắc của
mình, dù có vì nó mà chết. Nội tâm cá nhân đấu tranh với thế giới bên ngoài, dù
thịt nát xương tan cũng không lui nửa bước, cái này đặc biệt bi kịch, cũng
chính là nguyên nhân Trương Bắc Hải miêu tả từng lá cây ngọn cỏ, từng viên gạch
từng viên ngói của Bắc Hải xưa.
"Thiện
thắng ác" không hề bỏ công cho điểm này. Nhớ xưa thiếu niên Mã Tiểu Quân cầm
ống nhòm một mắt ngắm bốn phương tám hướng, thấy nóc nhà, thấy thao trường, thấy
dòng nước tiểu run run của thầy giáo... Cuối cùng cậu thấy Mễ Lan. Chàng trai
nhỏ đã phát hiện ra chị gái nhỏ. Chàng trai nhỏ vì thế mà mất dần, thay thế bằng
một chàng trai trưởng thành. "Thiện thắng ác" của Khương Văn cho tôi
cảm giác này. Sau bao năm lang thang chạy chồn chân mỏi gối, cuối cùng ổng đã
tìm được chị gái nhỏ trong phim của mình. Chị gái nhỏ nói: Em đi đi, chị sẽ tìm
em sau.
Đối
với cái này, tôi không biết nên vui hay buồn.
Nhận xét
Đăng nhận xét