Kế Xuân Hoa: một con người tốt với khuôn mặt ác.
20180712
Gốc: Tân Kinh
Kế
Xuân Hoa. Có thể nhiều người không quen cái tên này, nhưng nếu nhìn thấy khuôn
mặt hung dữ, đầu trọc trụi mi, thì có thể sẽ à, thì ra là ông ấy. Kế Xuân Hoa
là Thốc Ưng trong "Thiếu Lâm tự", thổ phỉ trong "Cao lương đỏ",
Vu Trấn Hải trong "Phương Thế Ngọc 2", Mã Ninh Nhi trong "Hồng
Hy Quan/The new legend of Shaolin (1994)", Huyết Đao Lão Tổ trong
"Liên thành quyết"... Hầu hết các vai diễn của Kế Xuân Hoa đều là phản
diện. Thế nhưng, quen biết ông đều biết, Kế Xuân Hoa là "người nhân hậu"
nổi tiếng trong làng phim, hiền hòa, nhiệt tình, nghĩa khí, chuyên nghiệp. Ông
luôn khiêm tốn, "Thật ra tôi không hề có tế bào diễn xuất. Bình thường,
tôi luôn nghe lời đạo diễn."
"Vị
vua phản diện" đã về cõi vĩnh hằng. Diễn viên võ thuật nổi tiếng Kế Xuân
Hoa qua đời vào hồi 10 giờ 35 phút ngày hôm qua tại Hàng Châu, hưởng thọ 57 tuổi.
Sự ra đi đột ngột của ông khiến không ít người trong nghề đau buồn và khiếp sợ.
Ban tang lễ quyết định báo tang vào chiều cùng ngày, và tổ chức lễ truy điệu tại
Nhà tang lễ thành phố Hàng Châu vào lúc 8 giờ sáng ngày 13 tháng 7. Báo Tân
Kinh thực hiện chuyên đề phỏng vấn Lục Tiểu Linh Đồng, đạo diễn Triệu Ninh Vũ,
đạo diễn Trương Hâm Diễm - những người bạn thân trong giới của Kế Xuân Hoa - kể
chuyện về người bạn đã khuất.
Sinh thời
Trọc
đầu sau cơn bệnh nặng, trở thành diễn viên một cách tình cờ
Kế
Xuân Hoa sinh ngày 20 tháng 7 năm 1961 tại Hàng Châu, Chiết Giang. Ông tốt nghiệp
Đại học Truyền hình Thượng Hải. Ông từng là đội viên đội võ thuật tỉnh Chiết
Giang. Vì một cơn bạo bệnh lúc trẻ nên tóc và lông mày của ông bị rụng hết và
không bao giờ mọc trở lại. Võ thuật là niềm yêu thích từ nhỏ của Kế Xuân Hoa.
Ông bắt đầu tập võ từ năm 8 tuổi, xác định rõ tương lai sau này của mình là trở
thành một vận động viên võ thuật.
Từ
19 đến 54 tuổi, Kế Xuân Hoa luôn duy trì cân nặng ở 74kg. Trong lúc là đội viên
đội võ thuật, ngẫu nhiên biết đoàn phim "Thiếu lâm tự" đang tuyển diễn
viên biết võ thuật, ông đến thử vai và được đạo diễn Trương Hâm Diễm chọn để
vào vai "Thốc Ưng" - nhân vật phản diện nham hiểm thâm độc. Năm 1982,
phim điện ảnh "Thiếu lâm tự" gây sốt, vai diễn "Thốc Ưng"
đưa danh tiếng Kế Xuân Hoa lan xa, mở đầu cho sự nghiệp phim ảnh của ông.
Nhớ
lại ngày đó, Kế Xuân Hoa kể, mọi người đều làm việc rất cẩn thận, chưa từng
nghĩ đến việc nổi tiếng. Trương Hâm Diễm trả lời câu hỏi của phóng viên báo Tân
Kinh, "Các diễn viên võ thuật, bao gồm cả Kế Xuân Hoa, đều chưa từng được
huấn luyện chuyên nghiệp, nhưng họ rất nghiêm túc, hiểu được nhân vật. Họ cực kỳ
đơn thuần, tôi chưa từng phải lo họ sẽ diễn thế nào, bảo khóc là khóc."
Ăn
thật đánh thật, tự thiết kế cảnh võ thuật trong "Thiếu Lâm tự"
Trương
Hâm Diễm nhớ lại, hồi làm "Thiếu Lâm tự", tất cả diễn viên không so
đo lương bổng, làm việc chăm chỉ trong điều kiện thô sơ, gian khổ. "Tôi
chưa từng phải nổi giận trên phim trường 'Thiếu Lâm tự', tất cả các diễn viên đều
là đồng nghiệp tốt. Sau một năm quay phim, đến ngày chia tay, mọi người đều
khóc. Ba mươi, bốn mươi năm sau vẫn gọi điện thoại ân cần thăm hỏi. Không giống
như bây giờ, rất nhiều diễn viên cầm lương xong là quay đầu đi thẳng." Dù
hầu hết các diễn viên trong "Thiếu Lâm tự" đều xuất thân từ vận động
viên võ thuật chuyên nghiệp, nhưng tất cả vẫn bị thương "như cơm bữa"
vì thể lực bị tiêu hao và va chạm trong những cảnh đấu võ. Kế Xuân Hoa từng kể,
"Căn bản ngày đó không có chỉ đạo hành động, quay đến cảnh của ai thì người
đó tự thiết kế động tác. Đạo diễn chỉ cho biết cảnh này dài bao lâu, đánh từ
đâu đến đâu, chúng tôi tự khởi động. Sau đó, đạo diễn sẽ lia máy quay ghi
hình." Do vậy, chúng ta được chứng kiến rất nhiều cảnh đấu võ dài trong
"Thiếu Lâm tự".
Trong
lúc quay phim, có một diễn viên bị ngã ngựa gẫy cánh tay phải và ngón cái bàn
tay trái, phải bó bột vẫn tiếp tục bám trụ phim trường, một người anh em khác
không thể không rời đoàn phim vì bị đứt gân cổ chân. "Ngày đó không có thế
thân, không có dụng cụ bảo hộ, lại thêm lòng háo thắng của thanh niên, lệ có thể
rơi nhưng chân không lui bước." Nhà phê bình điện ảnh Ngụy Quân Tử cho biết,
các cảnh võ trong phim Hongkong vào thời gian đó đều là đánh thật, thật đến từng
chiêu thức, "Thời đại của Kế Xuân Hoa chưa có kỹ xảo, treo dây cáp cũng
chưa được áp dụng hoàn toàn. Diễn viên phải đánh thật từng quyền cước. Thốc Ưng
của ông được công nhận rất cao, tất nhiên là vì diễn xuất tinh tế và kiên định
của ông đã thâm nhập lòng người."
Vài
chục năm đóng vai ác, không muốn "chết" tùy tiện trong phim
Phim
hành động võ thuật Trung Quốc rất coi trọng tượng hình quyền (các thế quyền mô
phỏng động tác, hình dáng của động vật hoặc hình tượng nhân vật lịch sử -
vi.wikipedia), tượng trưng cho tính cách nhân vật. Đây cũng là nét đặc sắc của
võ thuật truyền thống Trung Quốc. Kế Xuân Hoa được chọn đóng vai Thốc Ưng am hiểu
ưng trảo phải diễn tả được tính cách âm hiểm độc ác, chiêu số âm ngoan xảo quyệt,
người sao, tính vậy. Sau "Thiếu Lâm tự", cuộc đời nghệ thuật của Kế
Xuân Hoa bắt đầu. Vì hạn chế ngoại hình, phần lớn vai diễn của ông đều là vai
ác. Nhờ bản lĩnh võ thuật cao, ông xuất hiện trong rất nhiều bộ phim, hợp tác
cùng các ngôi sao hành động như Lý Liên Kiệt, Triệu Văn Trác, Vu Vinh Quang. Đặc
biệt là 7 lần hợp tác của Kế Xuân Hoa với Lý Liên Kiệt đã cho ra đời rất nhiều
cảnh đấu võ đặc sắc, trong đó có nhiều cảnh đã trở thành kinh điển, như đại quyết
chiến trung hiếu làm đầu, đánh nhau bằng ghế trong phần cuối phim "Phương
Thế Ngọc 2", hay mặc áo giáp toàn thân, ngồi trong xe hình côn trùng độc
quỷ dị hung hãn trong "Hồng Hy Quan".
Ngoài
phim hành động võ thuật, Kế Xuân Hoa từng tham gia phim điện ảnh "Cao
lương đỏ" của đạo diễn Trương Nghệ Mưu với vai thủ lĩnh băng cướp Thốc Tam
Pháo có tình có nghĩa, đứng lên chống lại giặc Nhật, một nhân vật có hình tượng
đối lập, khắc sâu ấn tượng trong lòng khán giả. Năm 2012, Kế Xuân Hoa đóng vai
tội phạm, trùm thổ phỉ, đại đương gia Kỳ Kiệt Tam của Ô Nha Động trong phim
truyền hình kháng chiến chống Nhật "Nanh độc". Chính vì hình tượng bị
định hình, Kế Xuân Hoa muốn diễn vai người tốt không dễ dàng. Vài chục năm diễn
vai kẻ ác, Kế Xuân Hoa tâm sự, bao năm lăn lộn trong nghề, ông chỉ diễn qua 2,
3 vai tốt và một vai "không tính là quá ác", chính là thổ phỉ Thốc
Tam Pháo của "Cao lương đỏ" và thầy bắt quỷ trong "Thợ săn cương
thi/The era of Vampires". Các nhân vật kinh điển trên màn ảnh nhỏ của ông
bao gồm Đoàn Diên Khánh trong "Thiên long bát bộ" bản Lâm Chí Dĩnh,
Tân Long Tử trong "Thất kiếm hạ thiên sơn" bản Triệu Văn Trác, đặc biệt
Kế Xuân Hoa rất thích vai diễn ác nhân cá tính Huyết Đao Lão Tổ trong
"Liên thành quyết", từng nói muốn một lần nữa diễn Huyết Đao Lão Tổ.
"Nhân vật này rất hay".
Ông
còn từng nhắc tới vô số "cái chết" trong phim của ông trong một lần
phỏng vấn, "Tôi ‘chết’ nhiều nhất, đủ các kiểu ‘chết’. Tôi còn nghiên cứu
các cách chết để mang lại cảm giác mới mẻ cho khán giả. Một người bạn nói với
tôi, 'Cái chết của anh là để lưu truyền giáo lý Phật tới thế nhân (hoằng pháp),
nhắc nhở mọi người đừng làm chuyện xấu, kẻ làm chuyện xấu chỉ có một con đường
chết.'" Kế Xuân Hoa cũng nửa đùa nửa thật, "Mong đạo diễn cho tôi diễn
nhiều vai người tốt, đừng bắt tôi ‘chết’ tùy thời trong phim nữa."
Sự
ra đi của Kế Xuân Hoa không thể nghi ngờ là mất mát to lớn đối với toàn bộ làng
phim ảnh võ lâm, những người bạn trong giới của Kế Xuân Hoa chia sẻ với phóng
viên báo Tân Kinh. Nhiệt tình như mọi diễn viên võ thuật khác, Kế Xuân Hoa luôn
hết mình trong từng cảnh quay, không chỉ tự mình thực hiện mà còn chỉ dạy cho
nhiều người khác. Lúc không quay phim, ông làm chỉ đạo võ thuật ở hậu trường.
Năm
2016, Kế Xuân Hoa vào vai "Thốc Thứu" trong "Đại thần ẩn giấu",
nhân vật này chính là để gợi nhớ "Thốc Ưng" trong "Thiếu Lâm Tự".
Lúc đó, ông vẫn đùa với phóng viên báo Tân Kinh, nói tôi "đấu không lại trời",
"Lúc đầu cho là xuất thân vận động viên võ thuật nên có thể dễ dàng thích ứng
khí hậu thời tiết ở Tây Tạng. Không ngờ vừa đặt chân tới Lhasa đã đau đầu, thân
thể rã rượi, tối không ngủ được. Lúc quay phim phải khoác áo giáp, tôi còn
không thể thở được." Trường quay đặt trên cao nguyên, quá trình quay diễn
ra vô cùng chậm, thể lực tiêu hao rất nhanh. "Vì quay phim cần nên rất nhiều
diễn viên sáng sớm trang điểm xong liền ngụ tại trường quay đến tận nửa đêm.
Các diễn viên vì nhiều nguyên nhân mà nêu ý kiến, đây là chuyện rất bình thường.
Nhưng thầy Kế chưa từng làm vậy." Nhà sản xuất phim Trương Nhụy nhớ lại.
Trong cảnh cuối cùng của bộ phim, Kế Xuân Hoa phải nhảy từ trên núi tuyết đang
tan xuống sông băng, "Lúc đó người trong đoàn phim mong muốn ông ấy sử dụng
thé thân, nhưng ông ấy muốn tự mình thực hiện. Nước sông băng thật sự rất lạnh,
ông ấy nhảy xuống không chần chừ. Cũng chính vì vậy mà ông ấy bị phong thấp,
nhưng tới bây giờ chưa từng nói một lời."
Kế
Xuân Hoa tham gia rất nhiều phim hành động, chịu không ít vết thương. Năm 2010,
trong lúc quay "Thiếu Lâm tự truyền kỳ 3" ở Đôn Hoàng, xương cổ ông bị
thương dẫn đến tê liệt. Sau khi hồi phục, ông không còn có thể thực hiện rất
nhiều động tác như "lý ngư đả đỉnh/kip-up" (bật dậy từ tư thế nằm ngửa
trong nháy mắt: https://www.wikihow.com/Do-a-Kip-Up-(Kick-Up).
Lục
Tiểu Linh Đồng từng hợp tác với Kế Xuân Hoa trong "Liên thành quyết"
nhớ lại, "Ông ấy diễn Huyết Đao Lão Tổ, tôi diễn Hoa Thiết Can, chúng tôi
đều đóng vai phản diện. Điều kiện làm việc lúc ấy rất gian khổ và nguy hiểm.
Quay trên Núi tuyết Tây Lĩnh rất lạnh, ở độ cao 4000 ~ 5000m so với mực nước biển.
Giày chúng tôi lúc nào cũng sũng nước, phải trùm nilon ngoài bít tất.Túi nilon
bị rách, nước lạnh lọt vào. Ấy vậy mà vẫn kiên trì đứng mười mấy tiếng một ngày
trong nước đá." Nói đến đây, Lục Tiểu Linh Đồng có chút nghẹn ngào, ông
nói mình mãi mãi không quên được ánh mắt kiên định của Kế Xuân Hoa.
Không
phiền nhiễu người khác, cả đời không mời trợ lý.
Kế
Xuân Hoa trong màn ảnh khiến người xem khiếp sợ, nhưng trong cuộc sống, ông là
người hàm hậu, thẳng thắn, hiền hòa. Ông từng đầu tư cổ phiếu vào hồi những năm
90. Rất nhiều người hỏi sao chơi chứng khoán mà không vào sàn giao dịch xem, thế
mà ông vẫn tin tưởng vào giác quan thứ 6 của mình. Những người từng gặp Kế Xuân
Hoa đều nói, "Ông ấy rất đáng yêu, hoàn toàn khác so với trong phim."
"Chuyên nghiệp", "hiền hòa", "nhiệt tình" là những
từ mô tả về Kế Xuân Hoa mà phóng viên được nghe nhiều nhất.
Cái
đầu trọc lóc ai cũng biết, gặp người liền nhiệt tình chào hỏi, không hề "vừa
nhìn đã thấy sợ" như trên màn ảnh. Kế Xuân Hoa luôn kiên trì làm việc,
không gây phiền toái cho người khác. Cho tới lúc mất, ông chưa từng tuyển trợ
lý. Ông cho rằng trợ lý chỉ là để thỏa mãn thói hư vinh, "Tôi muốn tự mình
làm tất cả mọi việc, như vậy mọi chuyện sẽ đơn giản hơn, càng đơn giản càng tốt,
đừng làm phức tạp mọi việc. Sống đầu tiên là phải yêu thương chính bản thân,
sau mới có thể yêu người khác, mới có thể đem lại niềm vui và hạnh phúc cho người
khác."
Trong
ký ức của đạo diễn Triệu Ninh Vũ, Kế Xuân Hoa luôn nói ông không được nhận một
nền giáo dục hoàn thiện, nhưng, cuộc sống của ông luôn đầy năng lượng tích cực,
"Ông ấy không vì còn trẻ thành danh mà sinh kiêu. Ngược lại, ông ấy luôn
kính úy, tôn trọng các tập thể người sáng tác. Ông ấy rất biết phối hợp với ống
kính, hiểu rõ nghệ thuật chân chính và sinh hoạt cuộc đời. Ông ấy chưa từng đưa
ra yêu cầu đặc thù mà ngược lại, tỉ mỉ chăm sóc từng người. Có ông ấy, phim trường
luôn vang vọng tiếng nói cười."
Ký ức người ở lại
Kế
Xuân Hoa là tinh anh giới võ thuật Trung Quốc chúng ta, là đồng hương với tôi
(Chiếu Giang). Ông ấy đã diễn đủ các hình tượng nghệ thuật phản diện, võ công
tinh xảo, diễn xuất rất tốt. Tôi nghĩ ông ấy đã bỏ rất nhiều công cho mặt diễn
xuất. Điều này đối với một vận động viên võ thuật là điều không hề dễ dàng.
Trên phim trường, ông ấy luôn làm việc rất chăm chỉ, rất cố gắng, luôn nghe
theo yêu cầu của đạo diễn, phục vụ khắc họa nhân vật.
Tôi
rất đau lòng tiếc thương vì sự ra đi quá sớm của ông ấy. Chúng tôi bình thường
vẫn liên hệ với nhau, vẫn thăm hỏi nhau vào những ngày nghỉ lễ. Không ngờ ông ấy
lại ra đi sớm như vậy. Cho nên, tôi hy vọng, chúng ta, những người làm nghệ thuật,
phải quý trọng và bảo vệ sức khỏe của mình, như vậy mới có thể cống hiến càng
nhiều, xây dựng được nhiều vai diễn tốt hơn. Tôi cũng hy vọng mọi người học tập
tinh thần võ thuật và ý chí phấn đấu, tiến thủ, cố gắng của Kế Xuân Hoa.
-
Lục Tiểu Linh Đồng (diễn viên, từng hợp tác trong "Liên thành quyết")
Kế
Xuân Hoa đã để lại một gợi ý lớn cho chúng ta: Làm thế nào để trở thành một diễn
viên hợp cách trong thời đại mới. Một diễn viên hợp cách phải thỏa mãn các điều
kiện sau: kỹ năng diễn xuất tốt, bao quát cả văn cả võ, phải hiểu được xã hội,
hiểu được cuộc sống con người, hiểu được kịch bản, hiểu được bộ phim. Thầy Kế nổi
tiếng từ khi còn trẻ, chưa từng đi xuống trong mấy thập niên, chúng ta đã hiểu
lý do tại sao nhờ được chứng kiến những việc làm, hành động của thầy. Thầy luôn
làm điều thiện, đối xử tốt với cả nhân viên tầng thấp nhất, hiểu rõ vị trí cá
nhân và đại cục, đây là nguyên nhân mấu chốt cho sự thành công của thầy.
-
Triệu Ninh Vũ (đạo diễn, từng hợp tác trong "Đại thần ẩn náu")
Ông
ấy ra đi khi tuổi đời còn quá trẻ. Tôi gặp ông ấy mỗi năm tại Liên hoan phim võ
thuật Phật Sơn, luôn thấy ông ấy còn dẻo dai lắm, có lẽ cũng không biết mình có
bệnh. Nên tôi rất bất ngờ khi biết tin ông ấy tạ thế. Phim hành động của chúng
ta bây giờ đã không còn gian khổ như thời của ông ấy, nhưng vẫn có độ khó và
tiêu hao thể lực ở một mức độ nhất định, nên chúng ta càng phải chú ý bảo vệ tốt
sức khỏe.
- Ngụy Quân Tử (nhà sản xuất, nhà nghiên cứu
phim điện ảnh Hongkong)
Tôi
được hợp tác cùng thầy Kế Xuân Hoa trong một số cảnh phim. Từ ngày tôi còn rất
nhỏ, thầy đã chuyên trị các vai ác. Lần đầu tiên nhìn thấy thầy, tôi cảm thấy
có lẽ thầy là người rất hung dữ. Nhưng thầy ở trên phim trường và trên TV khác
nhau hoàn toàn. Thầy có khuôn mặt của một kẻ ác, nhưng lại có một trái tim nhân
hậu. Thầy cười trên phim trường nhiều gấp nhiều lần so với trong phim. Thầy
luôn rất tôn trọng và nhẫn nại đối với các diễn viên thế thân thông thường
chúng tôi.
- Đổng Duy Nhi (nữ diễn viên thế thân, từng hợp
tác trong nhiều phim hành động)
Đạo
diễn Khang Hồng Lôi: Thốc Ưng vĩnh viễn tại! Ông lên đường bình an...
Diễn
viên Hồng Kiếm Đào: Tôi vĩnh viễn không quên được cảm giác mặc giáp trong tiết
trời nóng hơn 40 độ C ở Hoành Điếm. Đánh một lần lại một lần, Kế tiên sinh cùng
luyện với tôi, mãi đến khi ông ấy giơ ngón cái. Kế tiên sinh lên đường bình an,
tuổi 57 đẹp nhất cuộc đời! Nhớ mãi Kế tiên sinh... Phim truyền hình "Dạ
thiên tử" trở thành tác phẩm cuối cùng được hợp tác với ông ấy. Kế tiên
sinh lên đường bình an, trên thiên đường không có đau thương.
Diễn
viên Vu Hòa Vỹ: Quá đột ngột, vừa có dịp hợp tác. Tiền bối là người hòa khí,
chuyên nghiệp, nghiêm túc. Cuộc đời biến động bất ngờ.
Diễn
viên Lý Tinh Tinh: Năm 1985, tôi 15 tuổi, ở tại nhà khách Tây Ảnh. Ông ấy quay
"Đại hiệp Hoàng Hà", chúng tôi quay "Giếng cũ", ngày đó ông
ấy vẫn còn trẻ. Hiện tại tuổi đời vẫn còn trẻ trung như cũ, dù không thân quen,
nhưng vẫn đau lòng.
Nhà
phát hành phim Cao Quân: Chú nhỏ hơn anh 9 tuổi, đã hẹn cùng anh làm một bộ
phim văn trọc đầu. Kế Xuân Hoa, chú chớ thất hẹn!
Phóng
viên báo Tân Kinh: Chu Huệ Hiểu Uyển
Nhận xét
Đăng nhận xét