Đánh giá của khán giả ảnh hưởng đến doanh thu phòng vé phim điện ảnh như thế nào?

Tính đến ngày hôm nay, bộ phim có doanh thu cao nhất năm 2018 là "Điệp vụ Biển Đỏ" được 8,1 điểm trên Mtime, bộ phim có doanh thu cao nhất mùa phim hè 2018 là "Tôi không phải dược thần" được 8,8 điểm trên Mtime. Dư luận tốt song hành với doanh thu cao, thị trường điện ảnh nội địa tựa hồ đang dần trưởng thành.

Hiện tượng này phần nào chứng minh đánh giá của khán giả, hay còn gọi là dư luận, có ảnh hưởng lớn đến doanh thu phòng vé. Nhưng cụ thể ra sao thì đáp án lại phức tạp.

Điều khẳng định đầu tiên là không phải dư luận càng tốt thì doanh thu càng cao, dư luận càng kém thì doanh thu càng thấp. "Ba tấm biển quảng cáo/Truy tìm công lý" thu hoạch 2 giải Oscar, điểm Mtime 8,1, chỉ thu về hơn 60 triệu NDT tại thị trường nội địa; trong khi “Chung cư tình yêu” 3,0 Mtime thu về tới tận hơn 500 triệu NDT.

Tổng doanh thu của một bộ phim sẽ phải dựa trên các yếu tố như lượng suất chiếu, tuyên truyền, thể loại, đề tài, đội ngũ, không chỉ đơn giản là dựa vào đánh giá của khánh giả. Ảnh hưởng chủ yếu của dư luận là trên xu thế phòng vé.

Thực tế có thật là vậy không? Chúng ta cùng cân đo đong đếm.

Theo thống kê, hiện có 41 bộ phim điện ảnh thu về hơn 200 triệu NDT phòng vé tại nội địa trong năm 2018 (không tính "Đẹp vô cùng Tổ quốc ta ơi/Amazing China"). Chúng ta sẽ dựa trên thống kê đó để đối chiếu, phân tích mối quan hệ giữa dư luận và tác dụng của dư luận với doanh thu phòng vé. Để giúp vấn đề đơn giản và trực tiếp hơn, chúng ta sẽ lấy điểm số trên Mtime để đại diện cho đánh giá của khán giả và tỷ lệ doanh thu ngày đầu tiên/tổng doanh thu để tính ra tác dụng của dư luận lên doanh thu phòng vé.

Dư luận ảnh hưởng như thế nào tới doanh thu phòng vé? Đáp án có thể khiến nhiều người bất ngờ.

Số liệu lấy đến ngày 21/9/2018.

	Tên phim	Doanh thu ngày đầu (triệu NDT)	Tổng doanh thu (triệu NDT)	Tỷ lệ	Điểm Mtime
1	Điệp vụ Biển Đỏ	130	3650	3,56	8,1
2	Thám tử phố Tàu 2	341	3398	10,04	6,9
3	Tôi không phải Dược thần	160	3098	5,16	8,8
4	Người đàn ông giàu nhất Tây Hồng	227	2541	8,93	6,7
5	Avengers 3: Infinity War	387	2390	16,19	8,1
6	Tróc yêu ký 2	547	2237	24,45	5,9
7	Jurassic World: Fallen Kingdom/Thế giới khủng long 2	202	1696	11,91	7,2
8	Ready Player One/Đấu trường ảo	86	1397	6,16	8,2
9	Chúng ta của sau này	286	1361	21,01	6,3
10	Lạc trên đảo hoang	152	1353	11,23	7,6
11	Mission: Impossible – Fallout/Nhiệm vụ bất khả thi 6	168	1150	14,61	8
12	The Meg/Cá mập siêu bạo chúa	107	1049	10,20	7
13	Rampage/Siêu thú cuồng nộ	95	1004	9,46	6,8
14	Bạn cùng phòng vượt thời gian	50	899	5,56	6,8
15	Ant-Man and the Wasp	154	825	18,67	7,4
16	Vô vấn tây đông	36	754	4,77	7
17	Secret Superstar	44	747	5,89	7,7
18	Tây Du Ký 3: Nữ nhi quốc	164	727	22,56	5,4
19	Skyscraper/Tòa tháp chọc trời	91	669	13,60	6,8
20	Black Panther	132	662	19,94	7
21	Pacific Rim Uprising	136	633	21,48	6,9
22	Gấu Boonie: Biến hình ký	76	606	12,54	6,2
23	Địch Nhân Kiệt 3: Tứ đại thiên vương	110	606	18,15	7
24	Thiện thắng ác/Hidden man	122	583	20,93	7,4
25	Chung cư tình yêu	303	555	54,59	3
26	Thế giới động vật	76	510	14,90	7,3
27	Tomb Raider	77	497	15,49	6,8
28	Jumanji: Welcome to the Jungle/Jumanji: Trò chơi kỳ ảo	74	492	15,04	7,1
29	Mau mang anh tui đi giùm cái	50	373	13,40	7,6
30	Hung thủ giấu mặt	44	359	12,26	6,5
31	Incredibles 2/Gia đình siêu nhân 2	30	354	8,47	8
32	Đội chống tham nhũng 3	73	318	22,96	6,2
33	Maze Runner: The Death Cure	52	315	16,51	6,1
34	Bajrangi Bhaijaan	14	286	4,90	8,1
35	Star Wars: The Last Jedi	61	268	22,76	7,4
36	Chuyện tình Nam Cực	9	234	3,85	7
37	A Quiet Place	30	221	13,57	7,1
38	Hotel Transylvania 3	52	220	23,64	7,2
39	Hindi Medium‎	21	210	10	7,7
40	Doraemon:  Đảo giấu vàng	84	209	4,02	6,4
41	Mãnh trùng sang sông	18	204	8,82	4,1

Dư luận có tác động trực tiếp lên doanh thu phòng vé, nhưng vẫn có nhiều yếu tố ngoại lệ bất ngờ.

Trong 41 bộ phim có tên trong danh sách trên, tính bình quân tỷ lệ doanh thu ngày đầu tiên/tổng doanh thu là 14,22%, điểm số trung bình trên Mtime là 6,95 điểm.

Nói cách khác, nếu tỷ lệ doanh thu ngày đầu tiên/tổng doanh thu của một bộ phim thấp hơn 14,22%, chứng tỏ dư luận đã phần nào tác động và thúc đẩy doanh thu; và nếu điểm số của bộ phim cao hơn điểm số trung bình 6,95, tức là bộ phim đó có chất lượng tương đối khá, được dư luận khen ngợi rộng rãi.

Nhưng thực sự là không nhiều bộ phim vừa có điểm số hơn 6,95, vừa có tỷ lệ doanh thu ngày đầu/tổng doanh thu thấp hơn 14,22%.

Có 10 bộ phim được chấm hơn 6,95 trên Mtime, nhưng tỷ lệ doanh thu ngày đầu/tổng doanh thu phòng vé cao hơn 14,22%, theo thứ tự: "Avengers 3", "Người Kiến 2", "Thiện thắng ác", "Nhiệm vụ bất khả thi 6", "Thế giới động vật", "Star Wars 8", "Hotel Transylvania 3", "Jumanji: Trò chơi kỳ ảo", "Địch Nhân Kiệt 3: Tứ đại thiên vương", "Black Panther".

9 bộ phim điểm thấp hơn 6,95 nhưng tỷ lệ doanh thu ngày đầu/tổng doanh thu thấp hơn 14,22%: "Thám tử phố Tàu 2", "Bạn cùng phòng vượt thời gian", "Siêu thú cuồng nộ", "Tòa tháp chọc trời", "Người đàn ông giàu nhất Tây Hồng", "Hung thủ giấu mặt", "Doraemon: Đảo giấu vàng", "Gấu Boonie: Biến hình ký", "Mãnh trùng sang sông".

Ngoài 19 bộ phim trên, nhìn lại 22/41 bộ phim còn lại, có thể thấy được sự liên hệ giữa dư luận và doanh thu phòng vé. Đồng thời, với tỷ lệ lên tới 53,65%, có thể coi hiện tượng này chiếm đa số, thể hiện tác động quan trọng của dư luận lên doanh thu phòng vé.

Cũng cần phải lưu ý, mối liên hệ giữa dư luận và doanh thu phòng vé không thể chính xác tuyệt đối, sẽ có những sai số không thể tránh khỏi. Nếu như tính sai số tới 1, thì sẽ có thêm 4 bộ phim "làm chứng" cho sự tác động của dư luận lên phòng bán vé, bao gồm: "Nhiệm vụ bất khả thi 6" (doanh thu ngày đầu chiếm 14,61%, điểm Mtime: 8), "Thế giới động vật" (doanh thu ngày đầu chiếm 14,90%, điểm Mtime 7,3), "Jumanji: Trò chơi kỳ ảo" (doanh thu ngày đầu chiếm 15,04%, điểm Mtime: 7,1), "Tòa tháp chọc trời" (doanh thu ngày đầu chiếm 13,6%, điểm Mtime 6,8).

15 bộ phim còn lại chiếm 36,58%, hoặc dư luận tốt nhưng doanh thu không đủ cao, hoặc dư luận kém nhưng doanh thu cao. Danh sách 15 bộ phim ngoại lệ: "Avengers 3", "Người kiến 2", "Thiện thắng ác", "Star Wars 8", "Hotel Transylvania", "Địch Nhân Kiệt 3: Tứ đại thiên vương", "Black Panther", "Thám tử phố Tàu 2", "Bạn cùng phòng vượt thời gian", "Siêu thú cuồng nộ", "Người đàn ông giàu nhất Tây Hồng", "Hung thủ giấu mặt", "Doraemon: Đảo giấu vàng", "Gấu Boonie: Biến hình ký", “Mãnh trùng sang sông".

Nói đơn giản, chắc chắn tồn tại mối liên hệ trực tiếp giữa dư luận và doanh thu phòng vé, tuy nhiên vẫn có những ngoại lệ. Phía dưới đây sẽ phân tích tại sao những ngoại lệ này lại xuất hiện.

Hai trường phái đánh giá của dư luận: "hay" và "dễ xem".

Không ít bộ phim được đánh giá không hay nhưng doanh thu phòng vé vẫn tăng trưởng nhanh. Ví dụ như á quân doanh thu phòng vé tạm thời của năm nay "Thám tử phố Tàu 2", điểm Mtime chỉ gần 6,9, nhưng tỷ lệ doanh thu ngày đầu/tổng doanh thu là 10,04%, thấp hơn giá trị trung bình 14,22%. Trường hợp tương tự là á quân doanh thu phòng vé mùa phim hè năm nay "Người đàn ông giàu nhất Tây Hồng", điểm Mtime 6,7, tỷ lệ doanh thu ngày đầu/tổng doanh thu là 8,93%, tốc độ tăng trưởng doanh thu còn thần tốc hơn cả "Thám tử phố Tàu 2".

Tổng doanh thu cuối cùng của "Thám tử phố Tàu 2" và "Người đàn ông giàu nhất Tây Hồng" theo thứ tự là 3,398 tỷ NDT và 2,541 tỷ NDT. Rõ ràng hai bộ phim này không được khán giả đánh giá là hay nhưng tại sao vẫn nườm nượp thu hút người vào rạp?

Ở đây, chúng ta phải phân biệt rõ giữa hai khái niệm "phim hay" và "phim dễ xem". Thử nghĩ xem, nếu có người hỏi bạn đánh giá "Thám tử phố Tàu 2" và "Người đàn ông giàu nhất Tây Hồng" bao nhiêu điểm? Bạn trả lời là cùng lắm 6,7. Nhưng nếu đổi câu hỏi thành phim này có đáng xem không? Thì có lẽ bạn sẽ trả lời "Có thời gian thì đi xem cũng được."

Khán giả thông thường sẽ đánh giá phim hài chặt tay hơn so với các thể loại phim khác, vì thể loại phim hài thường để lại ấn tượng là không nghiêm túc, chỉ cười và cười. Nhưng vấn đề này không hề cản trở sở thích xem phim hài của khán giả, vì nói đến cùng, mục đích chính của khán giả khi ra rạp là để giải trí.

Ngược lại, một số bộ phim mảng nghệ thuật dù tổng doanh thu phòng vé không cao nhưng được lòng dư luận. Lý do là vì hiện số lượng rạp phim nghệ thuật không nhiều, cũng không thu hút khán giả, khó có thể chờ đến ngày tiếng lành đồn xa để được tăng suất chiếu tại rạp. Và như vậy thì doanh thu ngày đầu sẽ vẫn luôn chiếm một tỷ lệ không nhỏ trong tổng doanh thu, ví dụ như "Gia tộc trộm vặt" doanh thu ngày đầu chiếm tới 13,87%, điểm Mtime 8,7. "Truy tìm công lý" là một ngoại lệ, lúc đầu bộ phim được chiếu tại các rạp phim nghệ thuật, sau mới được phát hành rộng rãi.

Phim hoạt hình cũng thường xuất hiện hiện tượng được khán giả đánh giá không cao, nhưng tốc độ tăng trưởng phòng vé lại rất tốt, ví dụ như "Doraemon: Đảo giấu vàng" (doanh thu ngày đầu chiếm 4,02%, điểm Mtime 6,4), "Gấu Boonie: Biến hình ký" (doanh thu ngày đầu chiếm 12,54%, điểm Mtime 6,2). Nguyên nhân cũng khá đặc biệt: đối tượng khán giả chính của phim hoạt hình là trẻ em và phụ huynh, nhưng đánh giá phim thì lại cơ bản chỉ có người lớn. Tất nhiên là những nội dung thơ dại ngây ngô của phim hoạt hình rất hấp dẫn các em nhỏ nhưng không có sức hút với những người trưởng thành.

Những bộ phim có sẵn "lượng fan hâm mộ trung thành" thì đương nhiên doanh thu những ngày đầu sẽ cao.

Siêu sao có fan, IP điện ảnh tất nhiên cũng có fan. Những bộ phim điện ảnh dắt sẵn một lượng fan hùng hậu bên người thường sẽ được đánh giá nhỉnh hơn, nhưng tốc độ tăng trưởng phòng vé sẽ không cao. Bởi lẽ fan thường đi ủng hộ bộ phim mình thích ngay từ những ngày đầu tiên, nhưng vì một số vấn đề mà ảnh hưởng từ đánh giá của fan hâm mộ luôn luôn chỉ ở một giới hạn nhất định đối với các khán giả thông thường.

Đại diện tiêu biểu là các phần phim trong Vũ trụ Điện ảnh Marvel: "Avengers 3" (doanh thu ngày đầu chiếm 16,19%, điểm Mtime 8,1), "Người Kiến 2" (doanh thu ngày đầu chiếm 18,67%, điểm Mtime 7,4), "Black Panther" (doanh thu ngày đầu chiếm 19,94%, điểm Mtime 7).

Bộ phim quốc nội "Chung cư tình yêu" (doanh thu ngày đầu chiếm 54,59%, điểm Mtime 3) rõ ràng cũng nhờ sự góp sức của fan hâm mộ.

Nhờ có fan hâm mộ nên doanh thu những ngày đầu khá cao, nhưng càng về sau càng giảm, ví dụ như "Công lược Châu Âu" diễn viên chính Lương Triều Vỹ, Ngô Diệc Phàm (doanh thu ngày đầu chiếm 63,53%, điểm Mtime 4,2), "Thiện thắng ác" đạo diễn Khương Văn (doanh thu ngày đầu chiếm 20,93%, điểm Mtime 7,4).

Tất nhiên là không phải phim có sẵn "fan hâm mộ" cũng sẽ đi theo xu hướng trước mạnh sau yếu. Nhưng nếu sự đối lập giữa những ngày đầu và thời kỳ sau quá rõ ràng, vậy chứng tỏ là bộ phim được dư luận đánh giá quá kém.

Đương nhiên, trong số những bộ phim này cũng có một sự tồn tại tương đối đặc biệt. Đó là "Avengers 3", doanh thu ngày đầu chiếm tới 16,19% tổng doanh thu phòng vé, cao hơn tỷ lệ trung bình 14,22%, phản ánh tốc độ tăng trưởng không cao. Nhưng trên thực tế, bộ phim này đứng đầu doanh thu phòng vé ngày đơn 10 ngày liên tiếp, đứng trong top 3 28 ngày liên tiếp, có thể nói là tốc độ tăng trưởng phòng vé rất ổn định. Nhưng tại sao doanh thu ngày đầu chiếm tỷ lệ cao tới vậy?

Nguyên nhân là do doanh thu ngày đầu tiên của "Avengers 3" quá cao, thu về tới 387 triệu NDT, hiện đang đứng đầu doanh thu phòng vé ngày đơn thị trường điện ảnh quốc nội năm nay. Vì ngày đầu tiên quá cao, nên khi nhìn lại, dù những ngày sau đó doanh thu vẫn rất tốt, nhưng so sánh với ngày đầu thì lại có vẻ bình thường.

Đúng thời điểm, "Núi không có hổ, khỉ làm vua".

Có một số phim dư luận không tốt, đã "không hay" cũng "không dễ xem", nhưng tốc độ tăng trưởng phòng vé vẫn tốt. Nguyên nhân có thể là nhờ chiếu đúng thời điểm.

Ví dụ như bộ phim đạo diễn đầu tay của Tiểu Thẩm Dương "Mãnh trùng sang sông", diễn viên chính Tiểu Thẩm Dương, Tống Vân Hoa, Phan Bân Long, Kim Sĩ Kiệt, điểm Mtime 4,1, chỉ đứng trên "Chung cư tình yêu" trong 41 bộ phim được thống kê lần này. Nhưng bộ phim này doanh thu ngày đầu lại chỉ chiếm 8,82%, thấp hơn rất nhiều giá trị trung bình 14,22%, chứng tỏ tốc độ tăng trưởng phòng vé rất nhanh.

Lý do là "Mãnh trùng sang sông" khởi chiếu vào thứ Tư, "Tết Đoan ngọ", đối thủ chính của "Mãnh trùng sang sông" là "Thế giới khủng long 2", và xét lịch phim ra rạp nửa cuối tháng 6, không khó phát hiện, mãi đến ngày 29/6 mới có thêm một đối thủ mạnh khác là "Thế giới động vật", còn trước đó, "Mãnh trùng sang sông" là bộ phim quốc nội "có khả năng" duy nhất, đơn thương độc mã giữa "Thế giới khủng long 2" và "Gia đình siêu nhân 2" thể hiện thường thường.

Chọn đúng lịch chiếu hiếm đối thủ cạnh tranh còn có "Siêu thú cuồng nộ" và "Bạn cùng phòng vượt thời gian".

Cũng không hiếm bộ phim chọn lịch chiếu không mát tay như "Nhiệm vụ bất khả thi 6" khởi chiếu trước ngày khai giảng 1 ngày, hay "Địch Nhân Kiệt 3: Tứ đại thiên vương" và "Thiện thắng ác" chọn ngày mà hàng loạt phim đổ bộ, hơn nữa còn có bom tấn "Tôi không phải dược thần" tọa trấn.

Xu thế phòng vé khó hiểu, khả năng cao "gian lận".

Còn có một tình huống đặc biệt nhất: Nhìn từ phương diện nào thì tốc độ tăng trưởng doanh thu phòng vé của bộ phim này cũng cực kỳ vô lý, nhưng sự thật cứ sờ sờ trước mắt. Nguyên nhân của tình huống này có khả năng cao là do gian lận.

Tự mua vé sớm, bao rạp, "bắt cóc khống chế" rạp chiếu, nhằm mục đích nâng cao doanh thu. Bộ phim đại diện tiêu biểu của trường hợp này là "Chúng ta của sau này" (doanh thu ngày đầu chiếm 21,01%, điểm Mtime 6,3), trước đây rơi vào tâm bão trả vé, tất nhiên bị nghi ngờ gian lận.

Còn có một số bộ phim vì một số nguyên nhân như giữ gốc phát hành, "bơm tiền" vào giai đoạn sau. Điểm dễ nhận ra của những bộ phim này là lượng suất chiếu không cao nhưng tỷ lệ ghế được mua lại đặc biệt cao.

Những bộ phim "gian lận" như vậy đương nhiên sẽ không tồn tại mối liên hệ logic trực tiếp giữa dư luận và tổng doanh thu phòng vé.

Nguồn: http://news.mtime.com/2018/09/21/1584491.html