[Góc nhìn cận cảnh] Im lặng không phải cách giải quyết vấn đề, lần này Tiêu Chiến nhất định phải chịu trách nhiệm về hành vi của fan hâm mộ.

Lùm xùm report của fan Tiêu Chiến vẫn đang nóng hổi. Sáng 2/3, Fanclub Toàn cầu của Tiêu Chiến đầu tiên gửi lời xin lỗi, sau đó tuyên bố "có những kẻ không rõ thân phận không rõ mục đích đã phát tán những thông tin sai lệch không đúng sự thật" ở nước ngoài, chân thành kêu gọi fan hâm mộ có lý trí, đồng thời hứa hẹn sẽ "lắng nghe ý kiến và phê bình của mọi người, từ đó tự kiểm điểm và sửa chữa". "Tất cả fan hâm mộ của Tiêu Chiến đều có lòng yêu nước nhiệt thành, lợi ích của quốc gia luôn được đặt lên hàng đầu, bất khả xâm hại."

Trước đó, tối ngày 1/3, studio của Tiêu Chiến đã đăng bài xin lỗi liên quan đến vấn đề fan hâm mộ của Tiêu Chiến ra tay report các trang web, trong đó có AO3. Studio cho biết, "Về những tranh cãi xung quanh việc fan hâm mộ Tiêu Chiến chiếm dụng tài nguyên công cộng xã hội, cùng với đó là những phiền phức gây ra cho mọi người, chúng tôi bày tỏ lòng xin lỗi sâu sắc trước những ảnh hưởng của vụ việc này."

Lời xin lỗi này coi như đã kịp thời, nhưng công chúng không chấp nhận. Bình luận được nhiều like nhất đáp trả vấn đề "Studio của Tiêu Chiến đã xin lỗi, bạn có cho rằng Tiêu Chiến có nên chịu trách nhiệm cho hành vi của fan hâm mộ hay không?" trong mục hỏi đáp trên weibo viết rằng: "Trong thời kỳ lưu lượng được ưu tiên hàng đầu như hiện nay, nếu thần tượng không dẫn dắt fan hâm mộ theo con đường đúng đắn, mỗi lần gặp chuyện đều đổ lỗi cho fan hâm mộ thì chắc chắn đây là điển hình của nguồn năng lượng tiêu cực."

TỪ MỘT FANFIC KÉO THEO HÀNG LOẠT VỤ BẠO LỰC MẠNG XÃ HỘI

Ngày 25/2, fan cp của Tiêu Chiến và Vương Nhất Bác đã vẽ fan art dựa trên fanfic "Hạ trụy" của MaiLeDiDiDi và được share mấy ngàn lần trên weibo. Sau khi phát hiện ra, fan only của Tiêu Chiến rất điên tiết với hình ảnh gái bán hoa mà tác giả truyện đã gán cho Tiêu Chiến, phát động đại quy mô truy kích tác giả. Ngày 27/2, đồng loạt report tác giả truyện cho tới khi tác giả bị mất nick, đồng thời tấn công nền tảng đăng fanfic bằng cách tố cáo, đánh giá ứng dụng cực thấp trên các app store. AO3, nền tảng đang chịu tác động, là một trong những cơ sở dữ liệu fanfiction lớn nhất trên thế giới. Bị chọc giận, giới fanfic đồng lòng đứng lên phản kích, cuộc nổi dậy này mang tên "Đại đoàn kết 227". Còn fan của Tiêu Chiến, sau khi vụ việc gây náo động khắp nơi, lại đang chối đây đẩy hành vi report.

"Thật ra đến bây giờ tôi cũng không biết rõ ràng mọi chuyện thực sự ra sao," Tiểu Dập, một fan của Tiêu Chiến bày tỏ với Jiemian.

Tiểu Dập cho biết, AO3 là website của nước ngoài, report ở trong nước có tác dụng gì đâu. Tình hình trước mắt là do lượng traffic quá lớn khiến cho server quá tải, Tranh Quang/66rpg là do đạo văn, LOFTER tiến hành chỉnh sửa từ đầu tháng 2. "B site/Bilibili và Miêu Nhĩ/MissEvan không liên quan đến vụ việc lần này, fan đâu rảnh đi report hai website này."

Tuy nhiên, dù cho nguồn cơn cơ sự có từ vụ report của fan Tiêu Chiến hay không thì đối với con dân fanfic và người sử dụng ứng dụng đang lửa giận ngập trời, Tiêu Chiến đã trở thành đích ngắm cho mọi lời chỉ trích. Mengniu Chân Quả Lạp vốn dự định tung hình ảnh người đại diện mới vào 0 giờ ngày 1/3 nhưng hiện tại vẫn chưa thấy đâu; rất nhiều bình luận tẩy chay đã xuất hiện trên weibo của các nhãn hàng do Tiêu Chiến làm người đại diện như OLAY, Crest, Estée Lauder, Luckin Coffee; các bộ phim có sự tham gia của Tiêu Chiến như "Trần tình lệnh" và "Khánh dư niên" nhận được bão 1 sao trên douban.

"Một điều chắc chắn là giá trị thương mại của Tiêu Chiến sẽ chịu tác động lớn." Phó chủ tịch Aiman Index Tào Vĩnh Thọ nói với Giải trí Jiemian. Theo góc nhìn của ông, hành vi phi lý trí của fan hâm mộ đã tác động tiêu cực tới danh tiếng của nghệ sĩ trong công chúng, nâng cao hệ số nguy hiểm. "Tôi tin rằng rất nhiều nhãn hàng đã cảm thấy bất ổn, lo lắng từ tối hôm qua, hơn nữa, chắc chắn sẽ có nhãn hàng hủy bỏ tư cách người đại diện, các nhãn hàng khác cũng sẽ không liên hệ anh ta trong thời gian ngắn."

Ở trong những trường hợp vấp phải phản ứng tiêu cực tương tự, các nhãn hàng sẽ phải đối mặt với rủi ro các sản phẩm đã đóng gói, các quảng cáo đã thực hiện rơi vào khoảng không vô ích. Theo tiết lộ của Tào Vĩnh Thọ, chính vì những rủi ro này nên khi ký kết hợp đồng đại diện với nghệ sĩ, các nhãn hàng đều đề quy định, nếu nguy cơ từ phía nghệ sĩ tác động tiêu cực đến nhãn hàng thì đồng nghĩa phía nghệ sĩ đã làm trái hợp đồng, biện pháp giải quyết thường thấy nhất là phía nghệ sĩ hoàn trả tiền hợp đồng, hai bên ngưng hợp tác, và nếu ở mức độ cao hơn thì phía nhãn hàng thậm chí có thể kiện cáo, đòi thêm phí tổn thất ngoài chi phí đã ký kết từ trước.

Từ tháng 9, 10 năm ngoái, nhờ sức hút của bộ phim mạng "Trần tình lệnh" mà Tiêu Chiến và Vương Nhất Bác đã top bảng trong thời gian dài. "Tiêu Chiến chiếm hạng đầu đến 80, 90% thời gian, hiện tại anh ta chính là nghệ sĩ hot nhất Trung Quốc". Tào Vĩnh Thọ cho ý kiến, phong ba lần này chỉ là khốn cảnh bước đầu mà fan Tiêu Chiến rước về cho idol, chúng ta có thể nhìn sang bước đường chông gai đằng đẵng của top idol ngày trước Thái Từ Khôn.

Những hành vi phi lý trí của fan đã tác động tiêu cực tới giá trị thương mại của Thái Từ Khôn. Theo quan sát của ông, trước cuộc chiến trên B site, cái tên Thái Từ Khôn luôn nằm trong top 20 trên bảng xếp hạng của Aiman, nhưng đến năm 2019, độ hot cũng như giá trị thương mại tụt dốc, hiện tại chỉ ngấp nghé top 30.

"Fan hâm mộ của Thái Từ Khôn cứ thấy ai nói lời không hợp ý mình là liền lao vào chiến nên thường xuyên bị fandom khác bao vây, lại hiếm người công khai xin lỗi như fandom của Tiêu Chiến."

THẦN TƯỢNG KHÔNG PHẢI MÁY IM LẶNG

"Là một tản fan, thực ra tôi thấy vụ việc này ai cũng ít nhiều có lỗi, nhưng Tiêu Chiến vô tội." Tiểu Dập biểu thị ý kiến với Giải trí Jiemian, cô ấy cũng cảm thấy rất bất lực, việc có thể làm duy nhất là đi giải thích khắp nơi.

Không làm gì nhưng lại bị dư luận vùi dập, thậm chí có khả năng bị hủy bỏ tư cách người đại diện, tuy nhiên Tiêu Chiến thật sự vô tội sao? Nói trên phạm vi rộng lớn hơn, người nổi tiếng có nên xin lỗi vì hành vi của fan hâm mộ cho dù họ không hề hay biết không?

Tào Vĩnh Thọ cho biết, người nổi tiếng nên chịu trách nhiệm tất cả hành vi của fan mặc cho kết quả thế nào, dù Tiêu Chiến lần này có hơi oan một chút.

Logic rất đơn giản. Mối quan hệ giữa fan và idol hiện nay đã rất khác với mười năm về trước. Trong thời đại internet phát triển vượt bậc, với suy nghĩ số liệu thực tích phải đặt lên hàng đầu của fan, những người hâm mộ đã lập ra các nhóm chuyên vote, các tổ cày view, hoạt động đều đặn nhịp nhàng nhằm mục đích nâng cao giá trị thương mại của idol, đây chính là nguyên nhân tại sao các lưu lượng minh tinh phất lên rất nhanh.

"So đo đến giá trị từng món quà tặng." Tất nhiên, nếu không nắm giữ vững chắc thì chính lực lượng nâng idol lên cũng sẽ là lực lượng đạp idol xuống dù chính bản thân họ cũng không hề nghĩ đến. Fan làm idol chịu, từ fan PGONE chiến Tử Quang Các đến fan Thái Từ Khôn chiến B site, không ít vụ việc đã xảy ra, Tiêu Chiến cũng chỉ là một ví dụ xảy ra gần đây.

Thanh Thanh là một user trên AO3, dù không phải dân nghiền nhưng cô vẫn chưa thể lấy lại sự bình tĩnh, "Giờ ngoài giận thì biết làm gì, mất rồi thì sao về được nữa. Giờ Tiêu Chiến có làm gì cũng không thể khiến chúng tôi nguôi giận."

Cô đặc biệt nhấn mạnh, chuyện này vốn dĩ không phải do tranh cãi giữa hai bên fandom và fanfic mà là do lục đục nội bộ fan only cắn xé fan cp khiến giới fanfic bị vạ lây, chứ bình thường phần đông fan các nhà đều mê viết và đọc fanfic. "Trong thế giới fanfic, fan tất cả các nhà từ trò chơi, manga, anime, phim ảnh, âm nhạc đều có thể sáng tác các tác phẩm phái sinh hoặc tác phẩm gốc của mình. Trên AO3 không phải toàn hủ nữ. AO3 đại diện cho  văn hóa sáng tạo, vì vậy nên mới được trao giải thưởng Hugo," Thanh Thanh cảm thấy vụ việc lần này hoàn toàn là AO3 chịu tai bay vạ gió.

Thanh Thanh cho rằng, Tiêu Chiến nên chịu trách nhiệm cho fan của mình. Theo cô, thần tượng không chỉ là một cái máy núp dưới bóng studio. "Idol có thể chỉ dẫn fan ở một mức độ nhất định, mặc dù có câu nói người dám nói ắt sẽ bị hiểu lầm, nhưng trên phải liên tục nói, liên tục nhắc nhở thì dưới mới có thể hiểu và lắng nghe."

Giải trí Jiemian từng phỏng vấn thành viên Viêm Á Luân của nhóm nhạc thần tượng Phi Luân Hải, anh cho biết lúc mới debut anh cũng rất rối lòng vì chuyện fandom. "Tôi để ý nhiều lắm, không chỉ muốn giữ chân người yêu thích mình, mà nhóm có 4 người, tức là cũng có 4 kiểu fan khác nhau, tôi vắt óc suốt để làm sao fan của những người khác cũng yêu thích tôi." Sau đó có một thời gian anh ấy hoàn toàn không lên không đọc bất cứ thứ gì trên weibo, rồi dần dần điều chỉnh bản thân để dù có đọc nhưng không còn bị ảnh hưởng.

Hiện tại, mối quan hệ giữa Viêm Á Luân và fan hâm mộ có thể coi là tương tác tốt, "Fan và tôi cùng nhau trưởng thành. Có những vấn đề mà tôi thấy mình nhất định phải lên tiếng thì tôi sẽ lên tiếng kịp thời. Tôi cũng mong fan của mình phải sống tốt cuộc sống của họ, không được vì tôi mà buông tha cho hết thảy."

IDOL HOT ĐƯỢC MỘT NĂM, TÌNH YÊU CỦA FAN KÉO DÀI NỬA NĂM

Nhưng những tương tác tốt như trên không tồn tại nhiều trong giới giải trí. Từ Nhật, Hàn vòng về quốc nội, tất thảy idol đều thích "chiều fan", họ thỏa mãn chờ mong của fan hâm mộ nhưng hiếm ai nhắc nhở fan không được phép làm gì. Rất nhiều fan hâm mộ yêu thích idol trong tưởng tượng của mình, và thậm chí nhiều người đu idol chỉ vì đại fan, trưởng fanclub chứ không phải vì bản thân idol của họ.

"Trong vụ việc lần này, rất nhiều fan đã đứng ra bảo vệ vị đại fan report, như thể đang theo đuôi KOL vậy," Thanh Thanh cảm thán, "Tình yêu đó có phải là tình yêu thật sự đâu cơ chứ."

Aiman Index thành lập vào năm 2012. Qua nhiều năm làm việc với số liệu của người nổi tiếng, thường xuyên được tiếp xúc với studio của các nghệ sĩ, các công ty phim ảnh và các nhãn hàng thương mại, Tào Vĩnh Thọ hiểu được nỗi niềm bất đắc dĩ của người nổi tiếng, cũng có những lúc idol bị fan ép làm theo ý của fan.

Nếu vai diễn hay đại diện nhãn hiệu do idol muốn nhận nhưng không tương xứng với chờ mong của fan hâm mộ thì fan hâm mộ sẽ tổ chức biểu tình tập thể tại công ty quản lý. "Có nhiều loại fan, như fanclub có tổ chức có kỷ luật, tản fan có kỷ luật nhưng không có tổ chức, bạch phiêu fan vô tổ chức vô kỷ luật, công ty biết sắp xếp kiểu gì? Nếu là bình thường thì công ty quản lý sẽ thông qua trưởng fanclub, nhưng khi có việc thì đâu thể trách trưởng fan."

(Chú thích:

Tản fan: fan riêng lẻ, không chơi cùng fandom.

Bạch phiêu fan: fan chỉ ủng hộ idol trên phương diện tinh thần, hoàn toàn không ủng hộ trên phương diện vật chất.)

Studio của các nghệ sĩ không hoàn toàn vô tội. Chính họ đã vô tình hay cố ý xây dựng chuỗi mắt xích quyền lợi này. "Rất nhiều studio muốn xây đắp, củng cố hình tượng của nghệ sĩ. Ừ thì dù sao đây cũng là công việc họ bắt buộc phải làm. Nhưng rất nhiều người đã vô tình hoặc cố ý ám chỉ này nọ với fan hâm mộ. Fan hâm mộ thì sao chứ, lao động không công giá rẻ làm mọi điều vì tình yêu, từ thao túng khu vực bình luận đến chống lại lực lượng anti. Họ lợi dụng tình yêu của fan nhưng vốn dĩ fan có phải người làm thuê của bọn họ đâu. Nên bây giờ fan có gây ra rắc rối thì họ sao có thể trách fan được.” Thanh Thanh chia sẻ với Giải trí Jiemian.

Theo cô, từ vụ việc của fan Tiêu Chiến lần này có thể thấy studio của nghệ sĩ khuyết thiếu năng lực quản lý nguy cơ. "Nhìn sang Âu-Mỹ hay Nhật, Hàn sẽ thấy họ đã hình thành chế độ quản lý idol ổn định. Tất nhiên fandom vẫn sẽ có lục đục nhưng ít nhất các công ty vẫn nắm chắc quyền thao túng dư luận trong tay. Vì vậy khi nguy cơ phát sinh, các đoàn đội sẽ có cách để dư-luận-chính-xác chiếm thế thượng phong."

Idol chỉ là một phần của nền công nghiệp giải trí, kể cả Thái Từ Khôn hay Tiêu Chiến. Nguyên nhân sâu xa phía sau các cuộc chiến fandom là vì công nghiệp idol quốc nội phát triển quá nhanh, tốc độ thay đổi lưu lượng top đầu càng nhanh hơn, tốc độ tăng trưởng fan vượt mặt tốc độ trưởng thành của công ty quản lý.

"Ngày xưa thì một celeb có thể an tâm rằng độ hot của mình giữ được cũng phải chừng 3 năm, nhưng bây giờ chu kỳ nổi tiếng ngắn quá, chỉ còn có 1 năm mà thôi," Tào Vĩnh Thọ cho Giải trí Jiemian hay. Bắt đầu từ 2014, "Tứ tử quy quốc" hô mưa gọi gió được 2 - 3 năm, đến 2018, Thái Từ Khôn và Chu Nhất Long nổi lên, sang 2019, Tiêu Chiến, Lý Hiện và Vương Nhất Bác xuất hiện. "Vấn đề này không chỉ ở Trung Quốc mà Hàn Quốc cũng vậy thôi. Sao Hàn thường là nổi tiếng nhờ một bộ phim, đến năm sau đã chẳng thấy tên đâu nữa, chu kỳ cũng chỉ có 1 năm thôi."

Trong muôn hồng nghìn tía của nền công nghiệp giải trí, fan càng ngày càng thạo món có mới nới cũ. Aiman từng khảo sát fan hâm mộ, phát hiện ra có tới 70% fan hâm mộ có thể xếp vào hàng ngũ fan qua đường. Bao yêu thương, nhiệt tình của fan chỉ có thể kéo dài nửa năm, nếu nửa năm sau đó idol không ra tác phẩm mới, fan sẽ "trèo tường".

Nhìn sự phát triển của nền công nghiệp idol sẽ thấy hành vi thao túng bình luận-chống lại anti mà trong nước vẫn đang thực hiện kia đơn sơ đến mức thô thiển. Quá ít công ty dụng tâm suy nghĩ đến các phương diện - vấn đề thương mại hóa cơ cấu, tổ chức phía sau. "Không phải cái gọi là lưu lượng chính là để kiếm tiền, kiếm tiền nữa, kiếm tiền mãi sao? Hay vì tiền kiếm dễ quá nên không ai thèm hoàn thiện hệ thống," Thanh Thanh đặt vấn đề với Giải trí Jiemian.

Hâm mộ bất kỳ ai cũng là chuyện đáng yêu đáng quý. Không một người nổi tiếng nào muốn fan mình biến thành quỷ dữ. Fan Châu Kiệt Luân năm đó cũng từng gây náo động. Ai thuở thiếu thời lại không có khát vọng độc tôn, nhưng có ai để ý người mình hâm mộ có thể chấp nhận được hay không đâu.

"Chúng ta đều có tuổi trẻ. Tuổi trẻ chúng ta đều từng truy cầu những thứ xinh đẹp hoàn hảo, hy vọng được bầu bạn bên cạnh idol chia sẻ mọi khoảnh khắc." Tào Vĩnh Thọ góp ý, nếu muốn cải thiện hiện tượng xấu trong fandom, các nghệ sĩ phải có tự chủ, công ty quản lý phải có kế hoạch, quy định rõ ràng, và tự thân fan hâm mộ phải nâng cao tư chất bản thân.

"Lưu Đức Hoa lúc mới debut cũng chỉ là một thần tượng. Anh ấy nổi tiếng suốt bao năm qua vì anh ấy biết tự chủ, biết giới hạn nằm ở đâu, và biết tôn trọng mỗi cá nhân. Nhớ năm đó anh ấy đã khuyên bảo Dương Lệ Quyên, bạn không nên thích tôi đến mức như vậy, tôi chỉ là một thần tượng, tôi không sống trong cuộc sống của bạn, cảm ơn bạn đã yêu thích tôi. Đây là thái độ đúng đắn. Trong các top lưu lượng bây giờ có Chu Nhất Long, anh ấy rất tự chủ và biết cách giữ nhịp điệu, luôn đảm bảo mỗi năm có tác phẩm chất lượng tốt ra lò. Anh ấy sẽ tiến rất xa và vững chắc trên con đường diễn viên."

Tào Vĩnh Thọ cho rằng, sau khi trải qua những vụ việc mang tính đoàn thể tương tự, mọi người mới có thể cân nhắc về những kẽ hở trong quy trình quản lý cũ. "Những vụ việc như của Tiêu Chiến sẽ tiếp tục phát sinh, nhưng tần suất sẽ giảm xuống. Fan hâm mộ nên rèn luyện tính tự chủ và suy nghĩ kỹ phải làm thế nào mới là tốt cho người mình yêu quý."

(Thanh Thanh, Tiểu Dật là tên giả)

Nguồn: https://www.jiemian.com/article/4054321.html